Jesus se kruisdood op Golgota is vir Christene oor al die eeue heen dié groot saak waaroor dit in die geloof gaan. Daarom is die kruis die belangrikste Christelike simbool in die kerk. Dis ook waar van hierdie kerkgebou. Die groot kruis hier agter kan ’n mens nie miskyk nie.
Die meeste Christene sal ook vir jou sê, as jy vra wat die kruis beteken, dat dit vertel dat Jesus vir ons sondes gesterf het. Ons weet dit almal. Ons weet dit so goed dat ons al aan die gedagte gewoond geraak het; dat ons gevaar loop om dit so half skouerophalend te sê, asof dit ’n vanselfsprekende feit is. Daarom is ons dikwels verleë oor sondebelydenis in die erediens, want ons weet nie eintlik wat om daarmee te maak nie. Ons is tog almal fatsoenlik en ordentlik. Ja, ons het ons foutjies en glipsies, maar dis tog maar net menslik.
Dit is ’n houding so oud soos die mensdom self. Dít is waaroor die hele instelling van die Groot Versoendag in Israel gegaan het: om die Israeliete gedurig daaraan te herinner dat hulle in ootmoed voor God moet leef, dat hulle nie sonder sy vergifnis en genade kan bestaan nie.
Net ter wille van die kinders: wat beteken “versoen”?
Ons gaan nie vanoggend stilstaan by alles wat op die Groot Versoendag gebeur nie, maar dit is ook nie nodig nie. Want bloot net by die lees van wat die Here hier beveel, is dit al glashelder duidelik: Sonde is ’n verskriklike ernstige saak, en iets waaraan almal skuldig is, van die hoëpriester en die ander priesters af, tot by die jongste kind. Ons het almal sonde, en kan daarom nie voor Hom bly leef solank ons sonde het nie, want God haat sonde. Iemand wat dit durf waag om ten spyte van sy sonde ongestoord voor die Here te bly leef, speel met vuur en leef onder sy oordeel. Aäron se twee priester-seuns, Nadab en Abihu, het dit probeer, en op die plek gesterwe (Lev 16:1; vgl Lev 10).
Sondevergifnis en versoening met God is nie ’n maklike, eenvoudige en goedkoop sakie wat sommer so vinnig afgehandel kan word nie. Dit is duur. Bitter duur, en baie ernstig. Geen Israeliet wat teenwoordig was terwyl al die rituele handelinge verrig word, sou daaraan kon twyfel nie. Eers moes die hoëpriester vir sy eie sondes versoening doen, en daarna vir die priesters, en laastens ook vir die hele volk.
Terloops, dis nogal merkwaardig dat die hoëpriester ’n bul moes vat vir hom en sy kollegas, terwyl ’n bok genoeg was vir die hele volk! Julle moet tog bid vir ons, die geestelike leiers van die kerk, liewe gemeente. Ons sondes dra ’n swaar gewig voor God.
Nadat die hoëpriester die volk van hulle sondes gereinig het, is die lewende bok, die bok vir Asasel, nader gebring. Die hoëpriester het dan sy twee hande op die kop van die bok geplaas, en al die oortredings en opstand, al die sondes van die Israeliete daar bo-oor die bok bely. So het hy op simboliese wyse die sonde van die volk op die kop van die bok oorgedra. Daarna is dié sondebok die woestyn ingejaag, en saam met hom het hy al die sondes van die volk weggedra die woestyn in.
Julle sien, vergifnis is nie ’n outomatiese proses nie. Versoening vereis ’n erkenning van skuld. Daarom moes die hoëpriester sy twee hande op die lewendige bok, die een vir Asasel, sit, en daar bo-oor die bok “ál die oortredinge en opstandigheid, al die sondes van die Israeliete” bely (vs 21).
Ek onthou, toe ons klein was, het my pa-hulle die gebruik gehad om, as ons stout was en hulle moes ons straf, hulle vir ons gevra het waarom ons gestraf word. En hulle was nie tevrede met ’n verduideliking soos “Ek was stout” nie. Ons moes presies sê hoekom ons stout was, en wat ons verkeerd gedoen het. Ek onthou nog goed dat die straf self vir ons baie minder van ’n probleem was as om te sê: ek was lelik met Ma, of: ek het nie geluister wat Pa gesê het nie. Want dit het beteken ek moes erken dat ek verkeerd was en verkeerd gedoen het, en dít is bitter moeilik.
Liewe gemeente, met ’n vae skulderkenning kan ons nooit volstaan nie. ’n Mens moenie dink jy kan maar net bid “en vergewe genadiglik al my sonde” en daarmee is die saak afgehandel nie. Die pyn wat óns sonde en skuld in God se hart bring, word nie so ligtelik weggevee nie. Lev 16 sê: daar kan eers versoening met God, en vergifnis, plaasvind as daar belydenis van eie skuld is. As ek ophou om te sê: dis nie my skuld nie. As ek voor God erken: Ek is skuldig. Ek het gesondig. Ek is jammer.
Opregte skuldbelydenis vra baie meer as dat ek net sê: “En vergewe genadiglik al my sonde”. Iemand wat met berou oor sy sonde voor God staan, bid: Here, ek het my vrou te na gekom. Ek het ’n leuen vertel. Ek was vandag oneerlik. Ek het nie my kant gebring nie. Ek is jammer. Vergewe my asseblief.
’n Mens wat dít nie goed verstaan nie, moet miskien weer ’n keer die reëlings vir die Groot Versoendag in Lev 16 lees, en dan verder blaai, en van die eintlike Groot Versoendag in die Nuwe Testament gaan lees: van Goeie Vrydag, toe die Sondebok wat God Self voorsien het, die Lam van God, buitekant die stad op Golgota die sonde van die wêreld weggedra het. Dáár, waar Hy tussen hemel en aarde gehang het, het ál die oortredinge en opstandigheid, al die sondes van die ganse wêreld, ook van jou en my, op sý hoof afgekom, en het Hy dit uitgehyg: “Dit is volbring!”
Só duur is betaal dat jy en ek voor God kan leef.
Amen.