Jy mag nie vals getuienis teen ’n ander gee nie.
As daar nou één gebod is wat die kantlyn tussen God se speelveld en die duiwel se terrein baie duidelik trek, is dit hierdie gebod. Want teenoor God, wat die Waarheid is (het Jesus dan nie in Johannes 14:6 gesê Hy is die weg en die waarheid en die lewe nie?) staan die duiwel, wat volgens Jesus in Johannes 8: 44 die vader van die leuen is. In Titus 1:2 in die OAV staan boonop dat God nie kan lieg nie. Daarom moet jy baie goed weet dat as jy van die waarheid af wegbeweeg, jy jou in die uitgestrekte arms van ’n grynslaggende duiwel vasloop. Terloops, die heel eerste leuen wat in die Bybel opgeteken is; trouens, die heel eerste leuen wat ooit op aarde vertel is, kom uit die mond van Satan, toe hy in die Tuin van Eden vir Eva gelieg het oor die verbode vrugte (Genesis 3).
Een van die mooiste herinneringe wat ek uit my kinderdae het, het juis met hierdie saak te doen. My oupa het my van iets beskuldig wat ek sou gedoen het – wat dit was, kan ek nie eers meer onthou nie, maar dis nie so belangrik nie. Ek het vir hom gesê dit was nie ek nie, maar hy wou my nie glo nie en het my by my pa gaan verkla. My pa vra my toe reguit of ek skuldig is, en toe ek nee sê, draai hy na my oupa toe en sê dit is nie ek nie. Hy glo my, het hy gesê, want hy weet ek sal nie vir hom jok nie. Ek onthou nou nog hoe warm my hart geword het omdat my pa my geglo het en vertrou het. Maar ek onthou ook hoe ek daardie dag besef het hoe belangrik dit is dat jou woord betroubaar moet wees.
Jy ken mos die verhaal van die seun wat die dorp op horings gehad het toe hy uitasem kom vertel het dat daar ’n wolf tussen die skape vang. Al die mense het na die weiveld gestorm om die wolf te gaan doodmaak, tot die skaapwagtertjie se groot vermaak, want daar was nie ’n wolf nie. ’n Paar weke later het hy hulle weer so gevang. En toe, op ’n dag, was daar regtig ’n wolf. Die skaapwagter het dorp toe gestorm. “Wolf! Kom help! Daar is ’n wolf by die skape!” skree hy sover as wat hy gaan. Maar niemand reageer nie. Hulle het hom nie meer geglo nie. As jy eers die naam het dat jy nie te nougeset met die waarheid omgaan nie, is dit baie sleg.
’n Leuen hoef natuurlik nie altyd so pront vertel te word nie. Dit kan ook wees dat jy ’n vals indruk skep deurdat jy die feite só aanbied dat dit anders lyk as wat dit in werklikheid is. ’n Tragiese voorbeeld hiervan kry ons in die Bybel in die verhaal van Ananias en Saffira (Handelinge 5:1-11). Hulle het ’n stuk grond verkoop, en ’n deel van die koopsom vir die gemeente gebring. Daarmee was natuurlik nie fout nie. Die fout het ingekom toe hulle voorgegee het dat die geld wat hulle vir die gemeente gee, die volle koopprys was. Petrus is hieroor hewig ontsteld. “Wat het jou besiel om dit te doen?” vra hy vir Ananias, en voeg dan by: “Jy het nie vir mense gelieg nie, maar vir God.” En vir Saffira sê hy: “Waarom het julle ooreengekom om die Gees van die Here uit te tart?” Kras woorde! Maar in die teenwoordigheid van die heilige God is daar nie plek vir leuenagtigheid en valsheid nie.
Wat Ananias en Saffira gedoen het, gebeur daagliks in ons land. Ek is seker jy het al gehoor dat iemand sê hy is uit konteks aangehaal. Dan word sy woorde só weergegee dat dit ’n ander indruk skep as wat dit sou skep as jy die hele toespraak gehoor het. Dis dikwels ook die moeilikheid met ’n skinderstorie. Die hele verhaal word nie vertel nie, en wat wél vertel word, word op só ’n manier ingekleur dat dit ’n lekker sappige storie is wat die persoon oor wie dit gaan, in ’n slegte lig stel. En sy is natuurlik nie by om haarself te verdedig of die regte feite te gee nie. G’n wonder nie dat Jakobus 3:6 kan sê: “Die tong is ook ’n vuur, ’n wêreld vol ongeregtigheid, die deel van die liggaam wat die hele mens besmet. Dit steek die hele lewe, van die geboorte af tot die dood toe, aan die brand, en self word dit uit die hel aan die brand gesteek.” Sjoe!
***
Daar is nog iets wat ’n mens moet verstaan oor die begrip “waarheid”. Waarheid is nie ’n absolute, losstaande feit wat te alle tye presies dieselfde klink, soos wat een plus een altyd, onder alle omstandighede, twee is nie. Waarheid het ’n inhoudelike kant, maar ook ’n etiese kant. Om dit anders te stel: ’n belangrike vereiste by die oordra van die waarheid is nie net dat jou feite inhoudelik korrek moet wees nie; dit moet ook in liefde geskied. Om die waarheid te praat, beteken nie dat jy in alle omstandighede alles wat jy oor ’n saak weet aan almal wat jy ken sal uitblaker nie. Die bekende Duitse teoloog Dietrich Bonhoeffer het gesê: “‘Om die waarheid te praat’ beteken iets verskillends, afhangende van die spesifieke situasie waarin jy staan.” Jesus het byvoorbeeld nie alles wat Hy geweet het, vir sy dissipels vertel terwyl Hy nog by hulle was nie, want, het Hy gesê, hulle kon dit nie op daardie stadium al begryp nie (Johannes 16:12). So sal ’n dokter ook nie vir sy pasiënt al die moontlike gevolge van ’n siektetoestand uitspel nie. ’n Ma sal die feite van die lewe aan haar sesjarige kind anders oordra as aan haar tienerdogter.
Die punt is: die waarheid moet só oorgedra word dat dit in liefde geskied. Daarom kan ek my moeilik versoen met iemand wat vir my sê sy is nou eenmaal ’n reguit mens en sy sê ’n ding soos dit is sonder om doekies om te draai. Want só ’n standpunt hou nie rekening met die persoon wat die “feite” hoor nie. Dikwels, onder die waan dat die waarheid moet uit, maak só ’n mens iemand anders baie seer en is daar van liefde geen sprake nie. My vrou het so ’n skoolvriendin gehad. Sy het graag gesê: “Praat jy die waarheid, dan word jy gehaat.” Wat sy nie verstaan het nie, is dat haar “waarheid” nie aan die vereistes vir die waarheid voldoen het nie en ander seergemaak het.
Terloops, iemand wat haar optrede regverdig deur te sê sy is nou maar eenmaal so gemaak en so laat staan, verstaan min van wat die Heilige Gees in ons wil doen. Want Hy laat ons nie staan soos ons is nie. Hy wil juis só in ons werk dat ons kan verander, kan nuut word. As God jou sy kind maak, vat Hy jou net soos jy is, maar dít moet jy goed verstaan: as jy eers God se kind is, los Hy jou nie soos jy is nie. Hy sal aan jou blý skawe en snoei, totdat jou lewe begin vrug dra (Johannes 15:2). En die eerste aspek van die vrug van die Gees volgens Galasiërs 5:22 is juis liefde.
***
Soos jy kan agterkom, hang die waarheid ten nouste saam met die persoon of instansie wat dit oordra. Jy moet die waarheid só oordra dat dit in liefde sal geskied, maar ook só dat dit betroubaar sal wees. Dis juis een van die krisisse waarin ons land is: dat jy nie meer kan glo wat jy hoor of lees nie. Want mense, en koerante, verdraai die waarheid net soos dit hulle pas. In só ’n wêreld word ek en jy geroep om mense van integriteit te wees, mense wat geleer het om die waarheid te praat sodat dit ander mense kan help en nie afbreek nie.
Praat altyd die waarheid. Moenie leuens oor ander versprei nie; nie openlik nie, en ook nie agteraf nie.
Tekste om aan vas te hou:
Psalm 15
Wie het die reg om in u woonplek te kom, Here? Wie mag op u heilige berg vertoef? Hy wat onberispelik wandel en doen wat reg is, wat met sy hele hart die waarheid praat, nie kwaad praat nie, sy medemens nie kwaad aandoen nie en niemand beledig nie … wat sy woord hou, selfs tot sy eie skade … Wie hom hieraan hou, sal nooit wankel nie.Psalm 101:2-5
Ek wil my daaraan wy om opreg te lewe … In my huis wil ek lewe in opregtheid, niks wat sleg is, wil ek nastreef nie. Ek haat wat verkeerd is. Dit mag geen houvas op my hê nie. Valsheid wil ek van my af weg hou, van kwaad wil ek niks weet nie. Wie sy naaste beskinder, wil ek uitwis. Hoogmoed en vermetelheid verdra ek nie.Johannes 8:31-32
Toe sê Jesus vir die Jode wat in Hom glo: “As julle aan my woorde getrou bly, is julle waarlik my dissipels; en julle sal die waarheid ken, en die waarheid sal julle vry maak.”Filippense 4:8,9
Verder, broers, alles wat waar is, alles wat edel is, alles wat reg is, alles wat rein is, alles wat mooi is, alles wat prysenswaardig is – watter deug of lofwaardige saak daar ook mag wees – daarop moet julle julle gedagtes rig … En God wat vrede gee, sal by julle wees.Kolossense 3:9,10
En moenie vir mekaar lieg nie. Julle het met die ou, sondige mens en sy gewoontes gebreek en leef nou die lewe van die nuwe mens, wat al hoe meer vernuwe word na die beeld van sy Skepper en tot die volle kennis van God.1 Timoteus 3:11
Net so moet vroue ook van goeie karakter wees, nie skinder nie, nugter en in alles betroubaar.
Views: 389